Wat is het verschil tussen biologisch- en juridisch ouderschap?

Het is belangrijk om te weten dat er voor de wet een verschil is tussen juridisch en biologisch ouderschap. Biologisch ouderschap bestaat wanneer een ouder en het kind hetzelfde DNA delen. Juridisch ouderschap ligt iets ingewikkelder.

Als vrouw ben je automatisch juridisch moeder wanneer het kind uit jou geboren wordt. Hiervoor hoef je niets te regelen. De enige uitzondering daarop is wanneer een kind geadopteerd is.

Wanneer een kind tijdens een huwelijk wordt geboren, wordt de partner van de moeder automatisch de andere ouder van het kind. Dit geldt sinds een aantal jaar niet alleen voor mannen, maar ook voor vrouwen. Dit noemen ze met een mooi woord: de duomoeder.

Juridisch vader word je door gehuwd te zijn met de moeder, het kind te erkennen of het vaderschap juridisch vast te laten stellen.

Wist je dat, wanneer een transgender man (die voorheen vrouw was en nog een baarmoeder heeft) zwanger is en van het kindje bevalt, hij juridisch de moeder is? Ook als hij in zijn paspoort erkend wordt als man? Hierin loopt de wet in Nederland nog erg achter. De regel die hierboven wordt uitgelegd, dus dat wanneer het kind uit jou geboren wordt je juridisch de moeder van het kind bent, geldt ook in dit geval. Expert op dit gebied is Kim Smienk.

Wat is het verschil tussen erkenning en gezag?

Wanneer je jouw kind erkent, neem je als het ware het ouderschap op je. Je verklaart: dit is (juridisch) mijn kind. De moeder waaruit het kind is geboren, of de partner waarmee de moeder is gehuwd, hoeft dus niet te erkennen. Juridisch ouderschap is immers al ontstaan.

De ouder die niet met de moeder gehuwd is, moet het kind erkennen. Dit doe je bij de ambtenaar van de burgerlijke stand en is gratis. Erkennen kan voor of na de geboorte van het kind. Hiervoor heeft de ouder wel de schriftelijke toestemming van de moeder nodig, of de moeder moet mee komen.

Wanneer je gezag hebt over je kind, betekent het dat je je kind moet verzorgen en opvoeden. Ook ben je de wettelijk vertegenwoordiger van je kind en maak je belangrijke beslissingen voor en over het kind. De juridische moeder van het kind, krijgt automatisch het gezag over het kind. Wanneer het kind binnen het huwelijk wordt geboren, heeft de andere ouder ook automatisch het gezag. Ze noemen dit gezamenlijk gezag. Ben je niet gehuwd? Dan moet de ouder, los van de erkenning, het (gezamenlijk) gezag aanvragen bij de rechtbank. Hiervoor is geen advocaat nodig. Dit kan via het digitale loket van Rechtspraak.nl.

* Heb je geen huwelijk, maar een geregistreerd partnerschap? Dan geldt hetzelfde.