Rouw op school
Deze pagina is voor docenten die te maken hebben met rouw op school.
Wat is rouw?
Rouw is voor iedereen. Ieder mens krijgt er mee te maken, op welke leeftijd dan ook. Officieel wordt rouw gezien als alle lichamelijke, cognitieve, emotionele en gedragsmatige reacties, die optreden na een verlies. Vaak is dat door een overlijden van iemand waarvan je hield, maar je kunt ook om andere dingen rouwen.
Mensen reageren hier allemaal verschillend op. Bijvoorbeeld:
- Lichamelijke reacties als slaapproblemen, verminderde eetlust, hoofdpijn of moeheid.
- Emotionele reacties als verdriet, eenzaamheid, angst, schuldgevoelens, boosheid of pessimisme.
- Cognitieve reacties als concentratieverlies, verminderde zelfwaardering, verwardheid, gespannenheid of zinloosheid.
- Gedragsmatige reacties als gespannenheid, teruggetrokkenheid of vermijding van personen of situaties.
Bij het rouwen gaat iemand door verschillende fasen, ook wel rouwtaken genoemd. Het verschilt per individu hoeveel tijd dit kost. Ook lopen deze taken soms dwars door elkaar.
Rouwtaak 1: Beseffen dat het verlies definitief is.
Rouwtaak 2: Omgaan met een wirwar aan gevoelens.
Rouwtaak 3: De draad weer oppakken.
Rouwtaak 4: Verder leven met het gemis.
Wat kun je als leraar betekenen?
Amy is geslaagd voor haar examens, maar kan niet blij zijn. In dezelfde week dat ze haar diploma haalt, overlijdt haar vader. De pijn en het gemis zijn enorm. Op de dag van de examenuitslag hoort ze dat ze geslaagd is. Ze wil net als alle andere geslaagden blij zijn, feest vieren en de vlag uithangen, maar ze kan het niet. Ze voelt een raar soort blijdschap maar alles wordt overstemt door de enorme pijn. Die week gaat Amy met gemengde gevoelens naar school om haar cijferlijst te bekijken. Het is enorm lastig voor haar, maar toch doet ze het. Wanneer ze aankomt op school hoopt ze wat steun en liefde te krijgen, maar het tegendeel wordt waar. De leraren die ze tegenkomt lijken niet te weten wat ze moeten doen. Moeten ze haar nou feliciteren of sterkte wensen? Om het verdriet te vermijden komen ze niet naar Amy toe, maar gaan haar uit de weg. Amy voelt zich nog meer alleen dan ze zich al voelde. In plaats van een arm om haar schouder of een ‘’ik weet niet wat ik moet zeggen’’, zegt helemaal niemand iets tegen haar. Dit doet haar nog meer pijn. Nu begint Amy ook aan zichzelf te twijfelen.
Als leraar kun je veel betekenen wanneer een leerling iemand verliest. Zelfs al door alleen te luisteren, te vragen wat een leerling nodig heeft of samen een kopje thee te drinken, laat je zien dat je er bent. Weet dat je het verdriet niet hoeft weg te nemen, dat kan ook helemaal niet. Het is ook niet nodig, want verdrietig zijn hoort er bij. Sterker nog: het helpt. Als je het lastig vindt, kun je altijd zeggen dat je niet weet wat je moet zeggen. Ook dat helpt.
Een paar tips
These slides will be slide-able on the live version of your page!
Veiligheid
Probeer zo weinig mogelijk veranderingen door te voeren in de klas. Houd zo veel mogelijk hetzelfde. Vaak staat het leven van het kind op z’n kop en heeft de leerling juist behoefte aan structuur. Dit biedt de geruststelling dat niet alles ineens anders is.
Ms. Nameless
Add Your Stars
Ruimte voor een gesprek
Bied de ruimte om te praten als de leerling dit wil. Dat kun je gewoon aan de leerling zelf vragen. Probeer dit gesprek niet uit de weg te gaan vanuit ongemak, wees open. Als je het lastig vindt, kun je dat ook zeggen. Dat wordt vaak juist gewaardeerd.
Ms. Nameless
Add Your Stars
Speciale data
Wees alert als speciale data naderen, zoals een sterfdatum of eenverjaardag. Realiseer je ook dat feestdagen niet voor iedereen feestelijk zijn. Een leerling kan op zulke dagen emotioneel of afwezig zijn.
Ms. Nameless
Add Your Stars
''Zit de leerling wel op mij te wachten?''
Door een verlies kan het vertrouwen en het veiligheidsgevoel bij een kind in één klap zijn verdwenen. Kinderen hebben juist anderen nodig in deze situatie. Ouders, vrienden maar ook leraren.
Soms zijn we bang om dingen op te rakelen, zelf emotioneel te worden, of het kind emotioneel te zien. Maar kinderen hebben juist informatie nodig om te begrijpen wat het betekent voor nu en in de toekomst. Ze hebben steun en begrip nodig om de heftige gevoelens en gedachten waar ze ineens mee te maken krijgen een plek te kunnen geven. Leraren kunnen hierin veel betekenen door open te zijn, begripvol en ondersteunend. Ook hebben leerlingen vaak zorgen om hun schoolprestaties. Hierin kun je ze geruststellen.
Lotgenotengroep
Als er op school meerdere leerlingen zijn waarbij iemand uit het gezin is overleden, kan het waardevol zijn om ze te verbinden met elkaar. Dit brengt voor de leerlingen herkenning en erkenning en zorgt ervoor dat ze er even over kunnen praten met mensen die het echt begrijpen. Wij hebben tientallen rouwgroepen begeleidt en helpen jullie er graag bij.
